Индэр 4

Буриадын хийдүүдийн архивын гэрэлт зургнууд

 

 

XIX-р зууны сүүлээр. Агинский дацан

XX зууны эхэн үе. Иройский дацан

1930-аад он.  Анинский дацан

Тугну-Галтайский дацан. 1934-1935 рнуудад нураагдсан

1967 он. Иволгинский дацан

1972 оны 10 сар. Тамчинский дацан

1996 он. Гэгэтуйский дацан

Бургалтайский дацан. 1994 онд сэргээн барьсан.

2004 оны 6-р сарын 18

 

1891 оны 6-р сарын 17. Николай ханхүү Өвөрбайгалийн хязгаарын Агинскийн аймгийн сонгогдсон буриад төлөөлөгчдийн хамт.

Оросын хувьсгалын өмнөх түүхэнд ирээдүйн эзэн хаан, ханхүү Николай Александрович  Буддын сүмд цорын ганц  удаа зочилжээ. 1891 онд ирээдүйн эзэн хаан  II Николай Шулут дацанд (Одоогийн Буриадын Заиграевскийн аймаг) айлчилсан байна. Ханхүүгийн хоносон майхан байрлуулсан газарт тэрээр Цагаан Дарь эхийн хүрээг барих зөвшөөрөл өгчээ. Энэ бол 1766 оноос хойш Оросын Буддистуудын хувьд дэлхий дээрх энэхүү бурхны биелэл болсон бөгөөд энэ нь хатан хаан Елизавета Петровна, II Екатерина, дараа нь II Николай хүртэлх бүх эзэн хаадууд байв.

 

 

1992 он. ОХУ- ын ерөнхийлөгч  Борис Николаевич Ельцины айлчлал.

 

2009 оны 8-р сарын 24. ОХУ- ын ерөнхийлөгч Дмитрий Анатольевич Медведевын айлчлал.   

 

Иволгинскийн дацангийн түүхэнд гурван удаа төрийн удирдагчид айлчлал хийжээ. 1992 онд Иволгинскийн дацанд ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Б.Н. Ельцин. 2009 оны 8-р сарын 24-нд ерөнхийлөгч Д.А.Медведев, одоогийн Пандит Хамба лам Дамба Аюшеев болон хэсэг лам нартай уулзаж шинээр нээгдсэн XII Пандит Хамб лам Этигеловын ордонд зочилжээ. Ерөнхийлөгч Д.А. Медведев «Оросын буддистууд үндэстэн хоорондын яриа хэлэлцээ, нийгмийн эв найрамдлыг бэхжүүлэхийн төлөө их зүйлийг хийж байгаа» бөгөөд дацан бол «Оросын шашин ба түүнчлэн Буддын шашин олон арван жилийн туршид хавчлагад өртөж, сүм хийдүүд, тэр дундаа Буддын шашин хэлмэгдэж дахин сэргэж эхэлсэн өвөрмөц газар» гэж тэмдэглэв.

 

 

 

 

2013 оны 4-р сарын 11.  ОХУ- ын ерөнхийлөгч Владимир Владимирович Путины айлчлал.

2013 оны 4-р сарын 11-нд Ерөнхийлөгч В.В.Иволгинскийн дацанд албан ёсны айлчлал хийсэн. Ерөнхийлөгч Пандит Хамба лам Дамба Аюшеев болон бусад лам нартай уулзахдаа «Буддизм бол Оросын гол шашнуудын нэг, бие биенээ хайрлах, эх орноо хайрлах сэтгэл дээр суурилсан сайн хүмүүнлэг сургаальтай шашин юм. Та бүхэн ард иргэдэд уй гашуудал, баяр баясгалантай ямарч үед тусалдаг. Энэ нь үргэлж ийм байсаар ирсэн. Буддын шашинтнууд дэлхийн нэгдүгээр болон хоёрдугаар дайны үед хэрхэн тусалж байсныг сайн мэднэ» гэж дурдсан байна.

Буддистуудын тэргүүний биечлэн удирддаг, ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.В. Путины дэмжлэгтэйгээр “Нийгмийн нэгдэл” хөдөлгөөн, “Эрхим Дархан” уран зургийн урлангийн нээлт зэрэгтэй Путин холбоотой. Буддын шашны баримал цутгадаг газар, түүнчлэн Буриад угсаатны түүхэн дэх хамгийн том сүм хийдийн шинэ Цогчэн дуганыг барьж байгуулах эхлэлийг ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.В. Путин Дацанд хийсэн айлчлалынхаа үеэр барилгыг хөрөнгөжүүлэх эхний шилжүүлгийг хийлгэсэн байна. 2024 оны есдүгээр сард Цогчэн дуганыг ариусгах (рабнай) нээлт болно.